Organska proizvodnja i Global GAP
Organska poljoprivreda je termin koji se odnosi na proizvodnju koja se bazira na visokom poštovanju ekoloških principa putem racionalnog korišćenja prirodnih resursa, upotrebe obnovljivih izvora energije, očuvanja prirodne raznolikosti i zaštite životne sredine. Podrazumeva primenu prirodnih supstanci i postupaka, a ograničava ili u potpunosti eliminiše upotebu sintetizovanih sredstava.
Cilj organske proizvodnje jeste korišćenje prirodnih resursa na održiv način, očuvanje ekosistema, održavanje i povećanje plodnosti zemljišta, kao i smanjenje svih oblika zagađenja.
Ukoliko proizvođač koji se bavio konvencionalnom proizvodnjom želi da pređe na organsku, dužan je da ispoštuje period konverzije. Pojam se odnosi na vreme koje je potrebno da se pređe sa jednog načina proizvodnje na drugi, a tokom kojeg proizvođač primenjuje metode organske proizvodnje.
Na domaćem tržištu sertifikacija je namenjena primarnim poljoprivrednim proizvođačima, prerađivačima i distributerima, uključujući uvoznike, a odnosi se na na sledeće grupe proizvoda: neprerađeni poljoprivredni proizvodi uključujući i žive životinje, prerađena hrana, hrana za životinje i reproduktivni materijal.
Ukoliko je organski proizvod u skladu sa Zakonom o organskoj proizvodnji RS i njenim propisima dobija sertifikat koji izdaje ovlašćena kontrolna organizacija. Ovlašćene kontrolne organizacije su nezavisna pravna lica koja su ovlasćena od strane nadležnog Ministarstva za obavljanje poslova kontrole i sertifikacije organske proizvodnje i akreditovana od strane ATS-a ( Akreditacionog tela Srbije).
Dobijanjem sertifikata stiče se pravo na korišćenje nacionalnog znaka za organske proizvode i tekstualno pozivanje na organsku proizvodnju u prodajnim i reklamnim aktivnostima. Ukoliko proizvod nema pomenutu oznaku, već samo prefikse “Bio”, “Eko” ili “Organsko”, to znači da nije kontrolisan i sertifikovan.
Proizvodi namenjeni izvozu moraju biti sertifikovani osim po domaćim propisima i u skladu sa zahtevima standarda odnosnog tržišta na koji se izvoze. Organska proizvodnja u Evropskoj uniji je regulisana Uredbama: Council Regulation (EC) No. 834/07 i Commission Regulation (EC) No. 889/08.
Za razliku od organske proizvodnje cilj međunarodnog standarda Global GAP-a (sistem menadžmenta u poljoprivredi i primarnoj proizvodnji hrane) je jačanje poverenja kupaca sa aspekta kvaliteta i zdravstvene ispravnosti poljoprivrednih i drugih primarnih proizvoda, kao i smanjenja negativnih uticaja na životnu sredinu dosadašnjim načinom poljoprivredne proizvodnje, sigurnosti zaposlenih u poljoprivrednoj proizvodnji i uzgoja životinja.
Ideja ovog standarda je da pruži garanciju maloprodaji i potrošacima da su preduzete sve mere kontrole kako bi proizvod bio bezbedan po zdravlje.
Global GAP je namenjen primarnim proizvođačima voća, povrća, cveća i ukrasnih biljaka, ribarstva, stočarske proizvodnje i integrisane poljoprivredne proizvodnju i nema zakonski obavezujuću formu, što nije slučaj kod organske proizvodnje.
Sertifikaciju proizvoda sprovode sertifikaciona tela ovlašćena za sertifikaciju proizvoda od strane GLOBALGAP sekretarijata.
Danas je konvencionalna poljoprivreda morala prepustiti svoje mesto poljoprivrednim praksama nove generacije. Kvalitetni i zdravstveno ispravni proizvodi, kao i svest o očuvanju celokupnog ekosistema postali su imperativ savremenog načina poslovanja.